De Dag van het Basisinkomen is een geweldig idee en vooral als die gehouden wordt op 1 mei.
In een recent opiniestuk hier [1] gepubliceerd op 2 mei, pleitte Jurgen De Wispelaere er voor om De Dag van het Basisinkomen te verschuiven naar een andere datum dan 1 mei. Is Scott Santens, als organisator van het Reddit Gezelschap ter bevordering van het Basisinkomen (Reddit Basic Income community) [2], die de afgelopen twee jaar betrokken was bij de promotie van de Dag van het Basisinkomen [3], gevraagd om te reageren op zijn kritiek. Dit is zijn reactie en hij zal beginnen met een vraag.
Waarom is er een arbeidersbeweging?
Denk een moment na over deze vraag. Wat is het uiteindelijke doel en het streven van de arbeidersbeweging? Van waaruit ontstond zij? Waar is zij nu? Waar zal ze over 50 jaar zijn? En hoe kunnen wij het beste – naarmate de tijd voorbijgaat – de geschiedenis van de beweging eren? Hoe doen we op een goede manier recht aan de geschiedenis van de beweging?
In een recente uitgave met als titel “Ours to Master” (Beheers wat ons toekomt) [4], dat Peter Frase schreef voor het tijdschrift Jacobin vraagt hij aandacht voor wat hij noemt “verlicht Luddisme” (enlightened Luddism)[5]. De Luddites waren negentiende-eeuwse Engelse ambachtslieden bekend omdat zij arbeidsbesparende machines stuksloegen. Vandaag de dag symboliseert hun naam zowel heldhaftig verzet tegen onderdrukking met behulp van machines, als wel onverzoenlijke haat tegen alle technologische vooruitgang.], terwijl er – juist vanuit de arbeid geredeneerd – niet langer een kortzichtig verzet tegen innovatieve, nieuwe technologieën zou moeten bestaan. De vooruitgang van de technologie moet worden omarmd om alles wat zij kan bereiken. Als een machine iemands werk beter en goedkoper kan doen, dan moet dat zo gebeuren. Het probleem is niet dat technologie banen afschaft. Het probleem is dat de eruit voortvloeiende winsten niet netjes verdeeld worden. Dus hoe kan arbeid hiermee het beste omgaan? Nou, volgens Frase …
“Het vereist ingrijpen op het niveau van de staat – niet op afzonderlijke werkplekken in kantoren of fabrieken – om een deel van de opbrengst van de automatisering ten goede te laten komen aan de rest van de samenleving, de niet-kapitaalbezitters. Dit kan gerealiseerd worden middels een universeel basisinkomen, een gegarandeerde minimumbetaling aan alle burgers geheel onafhankelijk van werk. Als progressieve krachten zich ervoor zouden inzetten, zou het OBi een niet-reformistische (anti-kapitalistische) hervorming betekenen, waardoor ook de automatisering kan versnellen door machines meer concurrerend te maken ten opzichte van werknemers, die in een betere positie zouden verkeren om te lage lonen te verwerpen. [André Gorz’ uitdrukking “non-reformist reform / niet-reformistische hervormingen” verwijst naar voorgestelde veranderingsprogramma’s die hun eisen baseren op menselijke behoeften in plaats van de behoeften van het huidige economische systeem; [6] Het zou ook de organisatie van de arbeid vergemakkelijken door te fungeren als een soort stakingsfonds en buffer tegen de dreiging van werkloosheid. Een universeel basisinkomen zou werknemers beschermen en een hoog ontwikkelde economie zonder schaarste kunnen verwezenlijken; het zou de dubbelhartige keuze tussen goed betaalde werknemers of arbeidsparende machines, sterke vakbonden of technologische vooruitgang, kunnen doorbreken.”
Een paar hele belangrijke ideeën moeten hier goed begrepen worden. In de 21ste eeuw zal het binnenhalen van het basisinkomen de belangrijkste overwinning zijn van de arbeidersbeweging, opdat de winsten van de technologie niet slechts in handen van de eigenaren van kapitaal blijven vallen, maar ook om de arbeidersbeweging zelf weer nieuwe kracht te geven door de mogelijkheid om een massale, algemene staking af te kondigen die zijn gelijke in de geschiedenis niet kent. Bovendien zal de onderhandelingspositie van iedere individuele arbeider worden verhoogd, doordat alle werknemers voortaan de optie hebben om “Nee” te zeggen tegen onbevredigende lonen en arbeidsvoorwaarden.
Met andere woorden het basisinkomen is niet de vijand van de arbeidersbeweging. Het is haar beste vriend.
Daarom moet op een dag als de Dag van de Arbeid arbeid in de komende jaren aangespoord worden om werk te maken van het idee dat technologie in dienst moet staan van werknemers – alle werknemers – met inbegrip van diegenen die betrokken zijn bij allerlei vormen van onbetaalde arbeid, zoals zorgarbeid, bijvoorbeeld ouderschap (je weet wel, het soort werk dat nieuwe werknemers kneedt). En de arbeiders moeten dit doen via een 21e eeuwse strijd voor een universeel basisinkomen. De Dag van het Basisinkomen is niet strijdig met de Dag van de Arbeid. Zij vullen elkaar aan. Het doel is niet om in de successen van de arbeidersbeweging, die in vorige eeuwen zijn bereikt, te treden, maar om hen te eren en de beweging te loodsen naar een toekomst van nog grotere prestaties. Ja, mensen zijn gestorven voor de arbeidersbeweging. Mensen stierven ook op de 1e mei 1929 [7] terwijl ze vochten voor de rechten van werknemers. En om diezelfde reden ging een groep mijnwerkers in staking op de 1e mei 1926. Ze waren er om die reden ook toen op 1 mei 1889 de eerste Internationale Dag van de Arbeid werd georganiseerd. Daarom ook riepen werknemers in de VS op 1 mei 1886 een algemene staking voor een 8-urige werkdag uit, enkele dagen voor de bomaanslag in Chicago op 4 mei [http://nl.wikipedia.org/wiki/Haymarket-affaire]. En zij waren daar indertijd ongetwijfeld ook om die reden toen de American Equal Rights Association (Amerikaans Verbond voor Gelijke Rechten) op 1 mei 1866 werd opgericht.
Wat is die reden? De uiteindelijke beweegreden is het antwoord op de vraag die ik aan het begin stelde: “Waarom bestaat de arbeidersbeweging?”
De arbeidersbeweging bestaat omdat het haar recht is om te bestaan, omdat mensen het recht hebben om er te zijn. De arbeidersbeweging bestaat omdat werk niet alleen de individuele werknemer ten goede zou moeten komen, maar alle werknemers in solidariteit. Inderdaad, de hele mensheid – en niet alleen bezitters van kapitaal – zou in ultieme saamhorigheid in de opbrengst moeten delen. De arbeidersbeweging zal ophouden te bestaan, als zij zich niet verenigt rond het idee van een gegarandeerd basisinkomen voor iedereen. De technologie-eigenaren zullen het onderzoeken en dus zal de arbeidersbeweging aanstalten moeten maken om er ook naar te kijken. Dit is een kwestie van gelijke economische rechten. Voor deze rechten moet gevochten en deze strijd moet gewonnen worden.
Zonder te vechten voor een basisinkomen voor iedereen en het winnen van deze strijd, zullen vakbonden macht blijven verliezen door een voortdurende verandering van de manier waarop we allemaal werken [8]. Wat ooit veilige full-time banen waren in de productiesector, waaruit de arbeidersbeweging ontstond, is verworden tot steeds meer onzekere deeltijdbanen en geglobaliseerde freelance arbeid met de daarbij behorende nul-uren contracten en de voortdurend wisselende vooruitzichten. Onzekerheid over de vraag hoe het werk verandert, maakt het uiterst moeilijk grip te krijgen op het kapitaal.
De arbeidersbeweging heeft het basisinkomen nodig indien zij niet alleen wil overleven, maar wil floreren. Werknemers moeten de keuze hebben om voor zichzelf te werken en werken voor anderen af te wijzen. Dat is alleen mogelijk met een basisinkomen. Werknemers moeten ook meedelen in de voordelen van de technologie, door hogere inkomens of een vermindering van werkuren, ruimere beloningen of zelfs eigendom. Werken voor anderen moet een keuze zijn, en die keuze moet worden bevochten door werknemers voor alle werknemers, of het nu traditioneel gezien wordt als werk of niet.
Dat is universele solidariteit en daar staat de Dag van het Basisinkomen voor.
Persoonlijk vind ik de Dag van het Basisinkomen ook veel meer respectvol jegens al die werknemers die al die jaren hebben gevochten – waarbij sommige zelfs hun leven verloren – dan om toe te kijken hoe de moderne arbeidersbeweging blijft vechten om te werken in plaats van zich te bevrijden van werk of om toe te zien hoe de arbeidersbeweging compleet uitsterft als menselijke arbeid wordt vervangen door machines.
Wat is het doel van een vakbond eigenlijk? Ik bedoel, als we teruggaan naar het oorspronkelijke doel, naar het hart van de beweging. Nou, wat is het doel van een autobedrijf? De CEO die gelooft dat het doel van een autobedrijf is om auto’s te maken, heeft het bij het verkeerde eind en is ook nog kortzichtig. Het werkelijke doel van een autofabrikant is om het vervoer van haar klanten te blijven verbeteren. Je vast leggen op een enkel bestaand middel van vervoer, zoals een auto, is een hinderpaal voor vooruitgang. Een bedrijf moet altijd zoeken naar manieren om de kwaliteit voor zijn klanten te verbeteren. Auto’s zijn niet het definitieve antwoord op de vraag hoe een klant van punt A naar punt B gebracht moet worden en het bedrijf dat dit niet onder ogen wil zien, zal falen als bedrijf, omdat een ander bedrijf het initiatief zal nemen voor iets nieuwers en beters.
Als je op dezelfde manier verder redeneert, zouden ook vakbonden niet moeten stoppen met het overdenken van hun eigen doelstelling. Is het de bedoeling van de vakbond om eeuwig op dezelfde weg door te gaan? Is het zijn doel om een betere onderhandelingspositie te verwerven, zodat hij hogere lonen en een vermindering van uren kan bedingen, maar alleen voor diegenen die lid zijn? Wat zal er gebeuren met de vakbonden in een wereld die niet langer menselijke arbeid vereist? Zal er op de 1e mei 2050 met verlangen teruggekeken worden naar een tijd waarin vakbonden nog bestonden en de mensen een goed leven hadden?
De arbeidersbeweging moet beseffen in wat voor tijd wij leven, net zoals wij dat allemaal moeten doen. We leven al te midden van technologie en globalisering en wij moeten de gevolgen, die deze ontwikkeling op ieder van ons heeft, onder ogen zien. Het basisinkomen is het echte “Gevecht van de Eeuw” en arbeid moet niet alleen deelnemen aan de strijd, arbeid moet het voortouw nemen.
Om een echt universeel basisinkomen te realiseren, zodanig dat het na verloop van tijd uitgroeit tot iets dat meer is dan een basis, moet links de leiding nemen. Rechts lijkt, hoewel ook voorstander van het basisinkomen, meer geneigd om een vorm te zoeken die de belangen van het kapitaal boven de belangen van arbeid stelt. Om een progressief stelsel uit de strijd te slepen – een groeiend aandeel in de almaar toenemende nationale productiviteit – zal links die moeten winnen.
De strijd winnen voor een universeel basisinkomen, zal beginnen bij stap één en dat is je realiseren dat een basisinkomen iets is waar de arbeidersbeweging eigenlijk al heel lang voor gevochten heeft, zonder het zelfs maar te beseffen – dat ieder mens het recht heeft om de vruchten van zijn arbeid en van het leven zelf te plukken.
Wij hebben allemaal het recht op een betere onderhandelingspositie. Wij allen hebben het recht om ons nooit meer zorgen te hoeven maken over onze volgende maaltijd of over een dak boven ons hoofd. Wij allen hebben het recht om onze arbeid te laten vervangen door machines en te profiteren van deze vervanging. En dus hebben wij allemaal recht op een basisinkomen.
Dat is de boodschap van de Dag van het Basisinkomen en het is een boodschap voor alle werknemers, in het verleden en in het heden, die elke Dag van de Arbeid, de Internationale Dag van de Arbeid en de Eerste Mei vanaf vandaag verteld zal worden tot de dag dat we samen komen om te gedenken hoe we allemaal eens werden gedwongen voor anderen te werken om te kunnen overleven.
Auteur: Scott Santens;
oorspronkelijke publicatie: 4 mei 2015, zie http://www.basicincome.org/news/2015/05/opinion-basic-income-day-is-a-great-idea-and-especially-on-may-day/
Scott Santens heeft 8 artikelen geschreven [http://www.basicincome.org/news/author/scott-santens/]. Hij is schrijver en woont in New Orleans, Louisiana. Hij is ook moderator van /r/BasicIncome Community on Reddit [http://www.reddit.com/r/BasicIncome], en oprichter van The BIG Patreon Creator Pledge voor online crowdsourcing van basisinkomens [https://www.patreon.com/scottsantens].
Vertaling: © Florie Barnhoorn
Noten:
[1] http://www.basicincome.org/news/2015/05/basic-income-day-is-a-great-idea-but-not-on-may-day/
[2] http://www.reddit.com/r/BasicIncome/wiki/index
[3] http://motherboard.vice.com/read/happy-basic-income-day
[4] https://www.jacobinmag.com/2015/03/automation-frase-robots
[5] http://www.britannica.com/Ebchecked/topic/350725/Luddite
[6] http://en.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Gorz;
zie ook http://ordinary-gentlemen.com/shawngude/2013/02/non-reformist-reforms-defined/
[7] http://www.brainyhistory.com/days/may_1.html